«جای خالی مامان»؛ احساس بی واسطه کودک یک زندانی

کتاب «جای خالی مامان» اولین کتاب خاطرات کودک یک زندانی به زبان فارسی است. کتاب، خاطرات کودکی خردسال از زمان دستگیری مادرش تا آزادی او بعد از پنج سال را از زبان کودک روایت می‌کند. کتاب با زبانی ساده و کودکانه خواننده را با دلهره‌ها، ترس‌ها، نگرانی‌ها، اضطراب‌ها، کابوس‌‌ها و دلتنگی‌های کودک همراه می‌کند. خواننده می‌تواند خود را به جای کودک قرار دهد و با احساسات او، از جمله حس نادیده گرفته شدن از سوی بزرگسالان پیش برود یا خود را به عنوان بزرگسالی ببیند که بی‌خبری، استرس و نگرانی‌های کودک را درک نکرده یا نادیده گرفته است. با این که روایت «جای خالی مامان» به اندازه تجربه بسیاری از کودکان زندانیان سیاسی دهه شصت، دلهره‌آور نیست، اما همچنان خانواده‌هایی با تجربه زندان در دهه‌های مختلف با آن ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین افرادی که با خانواده زندانیان و کودکان‌شان سر و کار دارند و حتی دست اندرکاران نظام قضایی، با خواندن این کتاب می‌توانند با احساسات و نیازهای کودک ارتباط برقرار کنند و درکی نسبی از تاثیر رفتار و گفتارشان بر روان و رفتار کودک پیدا کنند.

نویسنده در این کتاب، ما را از روز دستگیری تا لحظه آزادی مادرش همراه می‌کند و به ما اجازه می‌دهد تا تمام حوادث این بازه پنج ساله را از چشمان کوچک او ببینیم و بدون قهرمان سازی احتمالی از شخصیت فرد زندانی یا مظلوم دیدن کودک، حس‌های واقعی او را درک کنیم.

«جای خالی مامان» روایت یکی از صدها کودکی است که کودکی شان٬ تحت تاثیر یکی از پرفشارترین انواع جدایی٬ جدایی در اثر زندانی شدن والدین٬ که منشا بسیاری از اختلالات روانی و رفتاری است٬ قرار گرفته و در بزرگسالی نیز آن‌ها را رها نمی‌کند. 

کتاب «جای خالی مامان» تجربه شخصی نویسنده کتاب، حامد فرمند، فعال حقوق کودک ساکن کانادا است.

حامد فرمند، همچنین بنیانگزار و مدیر موسسه بین‌المللی کودکان زندانیان، عضو هیات مدیره ائتلاف جهانی کودکان دارای والد زندانی و عضو شبکه جهانی مراکز نگهداری کودکان در زندان‌هاست. 

کتاب «جای خالی مامان» اولین بار  در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶) توسط نشر اچ اند اس مدیا به صورت چاپی منتشر شد. در حال حاضر و با توجه به توقف فعالیت این شرکت انتشاراتی، نسخه الکترونیکی کتاب از طریق لینک زیر در وبسایت لولو قابل تهیه است: 

https://shorturl.at/OwXW1