تصویر: زندان آلکاتراز، کالیفرنیا، آمریکا؛ عکس از: حامد فرمند
درباره وضعیت خانوادگی افراد اعدام شده در بلوچستان اطلاعات زیادی منتشر نشده است. اما می‌توان تصور کرد که اغلب آن‌ها یا فرزندانی داشتند یا کودکانی در اطراف‌شان بودند که از این اعدام‌ها متاثر شده باشند. در این برنامه لایو هم به موضوع اعدام می‌پردازیم و هم به موضوع تبعیض و نقش آن در نادیده گرفتن بیشتر رنج برخی خانواده‌ها نسبت به سایرین.
بیشترین اعدام‌ها مرتبط با اتهامات قتل و مواد مخدر
ریشه در فقر، نابرابری و تبعیض سیستماتیک
اشاره به راهنمای منتشر شده توسط دفتر کویکر سازمان ملل درباره کودکان افراد اعدام شده یا زیر حکم اعدام
فشارهای روانی بر خانواده دارای فرد زیر حکم اعدام یا اعدام شده
محرومیت از ملاقات و ارتباط با فرد زندانی: انگ، محافظت از کودک، فشار سیستم قضایی
شروع از دست دادن فرد زندانی زیر حکم اعدام از ابتدای صدور حکم: به دلیل محرومیت از ملاقات و ارتباط با والد زندانی
ملاقات آخر؛ فرصت خداحافظی و گذاشتن نقطه پایان بر سوگواری: از دست دادن این فرصت به صورت سیستماتیک و فشار حکومت، فشارهای مالی یا تصمیم خانواده برای مراقبت از کودک
شرایط نامناسب محیط ملاقات: انگ اجتماعی، فشار مراقبان و ماموران، محیط غیردوستدار کودک، دور بودن محل زندان
جا به جا شدن خانواده از محل زندگی به دلیل انگ اجتماعی: کوچک بودن محیط اجتماعی، پخش شدن اتهامات یا جزییات جرم انتصابی در رسانه‌ها از جمله پخش اعترافات یا اعترافات اجباری
خاکسپاری: محرومیت از دانستن محل دفن، نداشتن امکان مالی دریافت جنازه (در مواردی که جنازه در ازای پول تحویل داده می‌شود)، محرومیت از برگزاری مراسم و گردهم‌آیی، در نتیجه محرومیت از گذاشتن نقطه پایان بر سوگواری
برخی از خانواده‌ها حمایت‌های اجتماعی دریافت می‌کنند: کمپین‌های آزادی زندانیان سیاسی/عقیدتی یا کمپین‌های جمع‌آوری دیه – این کمپین‌ها بعد از اعدام یا لغو آن متوقف می‌شود: از دست دادن منابع حمایتی
احساس بی‌قدرتی کودک: مسئولیت مرگ والد با حکومت و مسئول اجرای قوانین و حمایت از اوست.
حمایت‌ها:
یادگاری‌ها و خاطرات به جا مانده از فرد اعدام شده: در صورت امکان، تهیه و در اختیار گذاشتن یادگاری‌های تهیه شده توسط فرد در زندان و توسط خود او
یادبود: مراسم سوگواری و برنامه‌های جمعی گرامی‌داشت، یادبودهای مجازی: روایت خانواده از فرد در برابر روایت حاکم، دادن وجهه انسانی و بازگرداندن کرامت انسانی
حمایت خاص از کودکان: شنیدن احساسات کودک، احساس و تجربه کودک با بزرگسال متفاوت است.
نبود اطلاعات و آمار از وضعیت خانواده‌ها و افراد دارای کودک: سخت شدن برنامه‌ریزی‌های مرتبط با مداخلات حمایتی
تجربه جمعی گروه‌های اتنیکی: دستگیری و اعدام بخشی از زندگی بسیاری از آن‌هاست.
تبعیض مبتنی بر اتنیک نه تنها از سوی حاکمیت که از طرف برخی تحلیل‌گران هم با انکار صورت می‌گیرد: به رسمیت شناختن اتنیک‌های متفاوت و تجربه متفاوت آن‌ها از تبعیض و خشونت: توجه به امتیازات و پذیرش مسئولیت اجتماعی در برابر تبعیض
بخشی از مسئولیت جامعه: آموزش خود و کودکان درباره تبعیض و آگاه شدن نسبت به موارد تبعیض و کنار گذاشتن کلیشه‌ها، برداشتن قدم علیه دیگری‌سازی و هویت‌زدایی،بالا بردن همدلی اجتماعی
اهمیت روایتگری: کاهش فاصله
در برابر تبعیض و دیگری‌سازی سیستماتیک چه می‌توان کرد؟ آموزش کودکان و حساس کردن او نسبت به تبعیض‌ها و تفاوت‌ها به شکل‌های مختلف از جمله آموزش‌های غیرمستقیم: آموزش نسلی که تبعیض را به رسمیت بشناسد، بالا رفتن حساسیت اجتماعی نسبت به نقض سیستماتیک حقوق شهروندی
مسئولیت رسانه‌ها و فعالان حقوق بشری، مدنی و سیاسی خارج از ایران نسبت به آموزش خود و جامعه نسبت به تبعیض