اعدام

کودکان در سایه چوبه دار: نگاهی به وضعیت فرزندان زندانیان محکوم به اعدام در ایران

مقاله دریافتی: رزگار شیخ‌جگری – فعال سیاسی

مقدمه

کودکانی که در انتظار اعدام والدین خود هستند، یکی از دردناک‌ترین و پیچیده‌ترین بحران‌های انسانی در دنیای امروز را تجربه می‌کنند. این کودکان نه تنها از فقدان محبت والدین رنج می‌برند، بلکه با ترس از دست دادن کامل خانواده و آینده‌ای نامعلوم دست و پنجه نرم می‌کنند.

به اعدام والدین پایان دهید

موسسه بین‌المللی کودکان زندانیان به مناسبت روز جهانی علیه مجازات اعدام (۱۰ اکبر ۲۰۲۴) اقدام به ترجمه و بازنشر ویدیوی تهیه شده توسط موسسه «چاه‌های امید»، ابتکار عمل کودکان علیه مجازات اعدام کرده است.

این ویدیو با مجوز موسسه «چاه‌های امید» بازنشر می‌شود.

صدور حکم اعدام برای والدین و حقوق و چالش‌های کودکان

با صدور و اجرای حکم اعدام علیه فعالان مدنی و سیاسی و زندانیان جرایم عمومی، این سوال مطرح می‌شود که جامعه، فعالان و متخصصان برای حمایت از کودکان دارای والد زیر حکم اعدام چه برنامه‌ای دارند و چه اقدامی از دست آن‌ها بر می‌آید؟

معمولا در کمپین‌های مختلف برای نجات جان زندانیان زیر حکم اعدام، با دو رویکرد روبرو هستیم:

  • نادیده گرفته شدن کودک فرد زیر حکم اعدام

در این حالت معمولا یا اساسا مشخص نمی‌شود که فرد زیر حکم اعدام، کودکی هم داشته است، یا حضور کودک تنها جنبه تزئینی دارد و عملا به حقوق، نیازها و چالش‌های کودک توجهی نمی‌شود و حق کودک بر شنیده شدن و مشارکت نادیده گرفته می‌شود.

نه به اعدام، بدون نقض حقوق کودکان


عکس: تصویری از تجمع خانواده‌های افراد زیر حکم اعدام با اتهام مواد مخدر – تابستان ۱۴۰۱

 

در برخی از کمپین‌هایی که برای نجات جان افراد محکوم به اعدام در فضای مجازی یا حقیقی به راه می‌افتد، کودکان این افراد نیز به شکل‌های مختلف حضور دارند.

اعدام مخفیانه؛ حق کودک بر دانستن حقیقت

تصویر: زندان آلکاتراس، کالیفرنیا، آمریکا، عکس از: حامد فرمند

به بهانه اخبار منتشر شده در مورد اجبار خانواده بهاییان در دفن عزیزان‌شان در بخشی که به محل دفن جان‌باختگان قتل‌عام تابستان ۱۳۶۷ تعلق داشت. گورستان خاوران، در جنوب شرقی تهران، گرچه به خاطر دفن دسته‌جمعی کشته شدگان – عمدتا گروه‌های چپ – اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷ معروف است، اما پیش از آن گورستان مجزایی از قبرستان‌های متعلق به «مسلمانان»، برای دفن عزیزان خانواده‌های بهایی در نظر گرفته شده بود.

کودکان و اعدام در بلوچستان

تصویر: زندان آلکاتراز، کالیفرنیا، آمریکا؛ عکس از: حامد فرمند

درباره وضعیت خانوادگی افراد اعدام شده در بلوچستان اطلاعات زیادی منتشر نشده است. اما می‌توان تصور کرد که اغلب آن‌ها یا فرزندانی داشتند یا کودکانی در اطراف‌شان بودند که از این اعدام‌ها متاثر شده باشند.

اعدام اعضای خانواده یا دوستان خانوادگی و تاثیر آن بر کودکان

عکس: کمپ اورلوک – ویرجینیا، آمریکا، کمپی برای کودکان دارای والد زندانی – ۲۰۱۶ میلادی؛ عکاس: حامد فرمند

تنها کودکان افراد اعدام شده نیستند که از اعدام عزیزان‌شان متاثر می‌شوند. اعدام برادر، خواهر، اعضای دیگر خانواده یا حتی یک عضو از اعضای دوستان خانوادگی می‌تواند بر روی کودکان تاثیرگذار باشد.

تاثیر صدور و اجرای حکم اعدام والدین بر کودکان

  • مروری بر آثار صدور و اجرای حکم اعدام والدین بر کودکان آن‌ها می‌تواند در مسیر مخالفت ما با احکام اعدام نیز کمک کننده باشد.  
  • در این برنامه از گزارش مستند دفتر کویکر سازمان ملل به فارسی، جزوه «کاهش بار مجازات اعدام پدر یا مادر برای فرزندان» استفاده شده است.