والدین زندانی

کودکان زندانیان و مسئولیت شهروندی

عکس: فعالیت تفریحی کودکان در کمپی برای کودکان دارای والد زندانی؛ ویرجینیا – آمریکا؛ ۲۰۱۷ میلادی، عکس از: حامد فرمند

شهروندان چه وظیفه‌ای در مقابل کودکان زندانیان به عهده دارند؟ شهروندان به عنوان همسایه افرادی با والد زندانی، دارای فرزندی همبازی کودک فرد زندانی، عضوی از شورای شهر یا دارای امکان مطالبه‌گری از اعضای این شورا، عضو انجمن اولیا و مربیان یا یکی از والدین مسئول، یک فرد دانشگاهی یا فعال مدنی، چطور می‌تواند از کودکان زندانیان حمایت کند؟

چه نیازی است که هر فردی، حتی کسانی هم که ممکن است گمان کنند کودکی در اطراف‌شان نیست که تجربه زندانی شدن والدین‌اش را داشته باشد، لازم است تا درباره این گروه از کودکان مسئولیت بپذیرد؟

کودکان زندانیان، گروه وسیعی را شامل می‌شوند: کودکانی که به هر دلیلی که والدشان زندانی شده است، با آثار روانی، جسمی و رفتاری روبرو هستند.

درک احساسات کودکان

عکس: حامد فرمند در کمپی برای کودکان دارای والد زندانی، ویرجینیا – آمریکا – ۲۰۱۷؛ عکس از: «کمپ تمام فرزندان خدا»

چرا مهم است تا احساسات کودکان را درک کنیم؟ چطور می‌توانیم احساسات کودکان را با توجه به سن‌شان و ترامایی که تجربه می‌کنند، درک کنیم؟

برانگیختگی احساسات به دلایل مختلف از موضوعاتی مثل پاره شدن نقاشی تا مرگ عزیزان.

منشور حقوق کودکان زندانیان

اخیرا جمعی از خانواده‌ زندانیان و فعالان حقوق کودک منشوری را به عنوان متنی پیشنهادی و مبنایی برای تبادل‌نظر و ترویجگری حقوق کودکان زندانیان در ایران ترجمه و بازنویسی کرده‌اند. در این برنامه تلاش می‌کنم بندهای این منشور و اهمیت آن را شرح بدهم.

چالش‌های آزادی والد زندانی

چالش‌های زندانی شدن والدین و آسیب‌های آن با آزادی والدین از زندان پایان نمی‌گیرد. چالش‌های آزادی والد زندانی چیست و چطور می‌توان متناسب با سن کودک برای آن‌ها برنامه داشت؟

کودکانی که والدین‌شان آزاد شده‌اند، اما همچنان در سن کودکی، زیر ۱۸ سال هستند، همچنان کودک زندانی به حساب می‌آیند و با چالش‌های زندانی شدن والدین‌شان همچنان دست به گریبان‌شان هستند.

چگونه با کودکان درباره زندانی شدن والدین صحبت کنیم؟

تصویر: کودکی در کمپی در ایالت ویرجینیا،‌ آمریکا، برگزار شده برای کودکان دارای والد زندانی- تابستان ۲۰۱۸؛ عکاس: حامد فرمند

زمانی که بیم زندانی شدن والدین می‌رود، احضاریه برای اجرای حکم به دست آن‌ها می‌رسد یا والد در حضور یا غیاب کودک دستگیر می‌شود، زندانی شدن والدین را چطور برای کودک توضیح دهیم؟ چه نکاتی برای والد یا نگهدارنده کودکی که بیرون از زندان است در مواجهه با کودکان در سنین مختلف می‌تواند راهگشا باشد؟

کودکان نوجوان و زندانی شدن والدین

  • بعضی از ما ناخودآگاه فراموش می‌کنیم کودکی که در دوران نوجوانی با تغییرات فیزیکی و روانی و رفتاری دوران بلوغ روبرو شده، همچنان کودک است.
  • v دانستن ویژگی‌های دوران نوجوانی و اشتباه نکردن آن‌ها با نشانه‌های اثرات احتمالی ترامای جدایی ناشی از زندان والدین مهم است.

کودکان زندانیان خردسال و تاب آوری

منظور از کودکان خردسال، کودکان بین ۲ یا ۳ سال تا ۵ یا ۶ سال است.

کودکان ممکن است به اشکال مختلف، آثار ناشی از زندانی شدن والدین را بروز دهند:

  1. تاثیر روی روح و روان کودک: اضطراب شدید
  2. تاثیر روی رفتار کودک: پرخاشگری، وابستگی به یک فعالیت یا رفتار خاص
  3. تاثیر روی جسم و بدن کودک: تپش قلب، بیخوابی
  4. v ما در این سن به کودک کمک میکنیم مستقل شوند و خودشان به فعالیتهای مستقل بپردازند مثل بستن بند کفش
  5. حمایت از کودک در این دوران میتواند از راههای زیر انجام شود:

گرفتن نظر متخصص، بازی تراپی، استفاده از هنر، داستانها و کتابها و قهرمانها، استفاده از گفتگو

چیزی که اهمیت دارد این است که اطرافیان کودک نسبت به این ابزارها شناخت داشته باشند و بتوانند امکانات لازم را در اختیار کودک قرار بدهند.

آثار داشتن مربی برای کودک با والدین زندانی

– مربی‌گری می‌تواند از پیوستن کودک به باندها و گرایش او به رفتارهای پرخطر جلوگیری کند 

– مربی‌گری می‌تواند در بهبود نتایج درسی کودک اثربخش باشد 

– مربی‌گری می‌تواند به کاهش اضطراب و فشارهای روانی ناشی از زندانی بودن والدین منجر شود 

روش‌های اجرای مربی‌گری

– اطمینان حاصل کنید که مربی می‌تواند رابطه منظم و مداوم با کودک برقرار کند.

– اطمینان حاصل کنید که رابطه‌ بین کودک و مربی برقرار شده و کودک تمایل دارد این ارتباط را ادامه دهد.

– مربی و کودک می‌توانند بخشی از زمان خود با یکدیگر را به گفت‌وگو، فعالیت بدنی یا ورزشی و یا انجام برنامه تحصیلی یا آموزشی اختصاص دهند.

مربی کیست؟ 

– یک فرد بزرگسال می‌تواند نقش الگو را برای کودک ایفا کند و اثر مثبتی در مسیر رشد او بگذارد

– لازم نیست تا مربی تخصص ویژه‌ای داشته باشد. کیفیت رابطه او با کودک مهم‌تر است 

– جنسیت مربی و کودک و سن کودک در شکل‌گیری این رابطه اثرگذارند